Maria-reliëfs van wc-papier

25 March, 2020

Kunstenaar Luka Slijkerman maakt beelden en reliëfs van Maria uit wc-papier. Door een toevallige ontmoeting raakte Birgit Meyer met hem in gesprek. Slijkerman’s werk raakt het hart van ons onderzoek naar de materiële implicaties van ontkerkelijking en het geleidelijk vervagen van het christelijk geloof in de beleving van jongeren, dat nog voor voorgaande generaties niet weg te denken was uit de Nederlandse samenleving. Waar kunstenaars als Jacques Frenken en Jan Tregot werken met afgedankte beelden, verbeeldt het werk van Luka Slijkerman de efemere staat van vage herinnering aan een christelijk verleden.

Luka Slijkerman aan het woord:

“Het viel mij de laatste tijd op dat voor mijn gevoel er steeds minder mensen een religie aanhangen, zeker als ik in mijn directe omgeving kijk. Daarentegen zie ik ook dat de beeldtaal die bij het christelijke geloof hoort steeds vaker terug komt in zaken waarbij deze beeldtaal grotendeels haar inhoud is kwijtgeraakt. Mensen halen massaal Christus of Mariabeelden in huis voor esthetische doeleinden. Nu heb ik dit onderwerp niet onderzocht en ben ik vanuit mijn eigen observaties gaan werken. Maar ik verwacht dat waar misschien onze generatie nog wel grotendeels is opgevoed door een generatie waarvoor het geloof een belangrijk onderdeel van het leven uitmaakte en wij hierdoor toch nog het één en ander hebben meegekregen, de komende generaties een steeds grotere afstand tot het geloof zullen hebben. Ik ben zelf wel gedoopt maar heb verder niet heel bewust christelijke normen en waarden meegekregen. Ik zelf heb op mijn kamer een groot kitscherig schilderij van Maria met kind hangen. Dit omdat ik het mooi vind en het me rust geeft (dit is waarschijnlijk een stukje onbewust geloof dat ik nog heb). Maar ik heb het vooral hangen omdat ik het een mooi ding vind. Op die manier zwerven er voor mijn gevoel oneindig veel christelijke beelden en afbeeldingen bij mensen die de band met het geloof al bijna helemaal zijn verloren. Zij hebben de objecten omdat ze mooi zijn en misschien zelfs omdat het hip is om zoiets in huis te hebben. Ik verwacht dat zeer spoedig de beeldtaal van het christendom voor een groot deel van de bevolking zijn context verliest. Kijk als vergelijkingsmateriaal maar naar de oneindige boeddhistische Boeddhabeeldjes die menig huishouden heeft staan. 

Ik heb als reactie op deze bevindingen naar het uiterste gezocht en heb Maria-reliëfs gemaakt van wc-papier. Voor de generatie van mijn ouders wellicht een provocerend gegeven. Voor mijn generatie is deze materiaalkeuze accuraat. De beeldtaal spreekt ons aan, maar heeft geen duidelijke betekenis meer. Als de afbeeldingen niet meer in je interieur passen, kan je ze gemakkelijk door de wc spoelen. De reliëfs zijn duurzaam en afbreekbaar, gemaakt van 100 procent wc-papier.

En toch voelt het voor mij als kind dat bijna volledig de band met het geloof is verloren gek om zelfs een Maria gemaakt van een paar velletjes wc-papier door een wc te spoelen. Ik vind dit een absoluut fascinerend gegeven. Wat betekent het om kunst te maken uit vrijwel waardeloos materiaal?”

Luka Slijkerman werd op 6 augustus 1996 geboren te Utrecht en studeerde na zijn HAVO culturele en maatschappelijke vorming aan de Hoge school Utrecht. Na deze studie studeerde hij voor docent beeldende kunst en vormgeving aan de Hogeschool voor de kunsten in Utrecht waar hij momenteel nog mee bezig is.